Industriegebieden kennen hun eigen dynamiek ten aanzien van fysieke veiligheid voor burgers. Er liggen deels verantwoordelijkheden bij de overheid voor het waarborgen van die veiligheid en deels dienen de bedrijven in die industriegebieden hun eigen verantwoordelijkheid te nemen voor het risico dat ze veroorzaken. In het Rotterdamse haven- en industriegebied is een concentratie van bedrijven aanwezig die, door de productie, de opslag, de overslag of het gebruik van gevaarlijke stoffen, bijzondere risico's opleveren voor mens en milieu. De eigen verantwoordelijkheid van bedrijven voor het waarborgen van de veiligheid wordt voor een deel afgedwongen door risico-bedrijven te verplichten om een bedrijfsbrandweer te hebben. Een dergelijke bedrijfsbrandweer dient te kunnen voorzien in het zelf bestrijden van kleine incidenten, het opstarten van de incidentbestrijding bij grote incidenten vooruitlopend op de inzet van de overheidsbrandweer en het inzetten van specialistische incidentbestrijdingsmiddelen. Tegelijkertijd is de overheid verantwoordelijk voor de incidentbestrijding in het algemeen. Het aantal incidenten in een haven- en industriegebied is gering, maar de mogelijke effecten ervan zijn groot. Een adequaat georganiseerde brandweerzorg is daarom noodzakelijk.
Om aan zijn verantwoordelijkheid tot het organiseren van een goede publieke incidentbestrijding te voldoen, had de gemeente Rotterdam diverse brandweerkazernes in het Rotterdamse haven- en industriegebied nodig. De opgave is om bij incidenten binnen de gestelde tijd na een melding brandweereenheden ter plaatse te kunnen hebben. Door de aard van de risico's in het verzorgingsgebied van die kazernes zou bovendien het personeel en het materieel extra moeten worden toegerust om een adequate incidentbestrijding te kunnen plegen. Dit zou grote investeringen en hoge exploitatielasten vergen voor een relatief klein aantal incidenten. De bedrijfsbrandweerplichtige bedrijven zaten in een zelfde positie. Als zij voor henzelf de benodigde brandweercapaciteit zouden moeten organiseren om in korte tijd na het ontstaan van een incident ter plaatse te zijn met de juiste mensen en het juiste materieel, zouden de bedrijven forse investeringen moeten doen en hoge exploitatielasten hebben om het kleine aantal incidenten bij hen op het terrein te kunnen beheersen.
Om hun gezamenlijke doelen op het gebied van brandweerzorg te behalen hebben de gemeente Rotterdam en een aantal bedrijven in het Haven- en Industriegebied, verenigd in de coöperatie CIBUA, in 1997 de handen ineengeslagen en een Gezamenlijke Brandweer opgericht. Deze publiek-private samenwerking heeft voor beide partijen de volgende voordelen:
Overcapaciteit op het gebied van mensen en middelen wordt beperkt, en daardoor worden de kosten voor beide partijen verhoudingsgewijs laag gehouden;
Kwaliteit: door de brede taakopvatting, de specialisatie in industriële brandbestrijding (zowel in kennis en vaardigheden als in materieel) en de goede lokale kennis van bedrijven kan de Gezamenlijke Brandweer een hoger niveau van brandweerzorg bieden dan een separate overheidsbrandweer of separate bedrijfsbrandweer.
Naast bedrijfsbrandweerplichtige bedrijven zijn ook 'vrijwillige' leden aangesloten, die op deze manier optimaal gebruik kunnen maken van de snelle respons, expertise en slagkracht van de Gezamenlijke Brandweer.
